Dersin Kodu ve Adı: SOS 303-Klasik Sosyoloji Teorileri III
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Yılı ve Dönemi: Üçüncü yıl, Güz
Dersin Süresi: Bir yarıyıl, haftada toplam 3 saat
Dersin Önkoşulu: Yok
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Kredisi: 3 0 3
ECTS Kredisi: 6
Dersin Sorumlusu: Dr. Abdulkerim Sönmez
Dersin İçeriği: Ders dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Durkheim’ın sosyolojik yöntemin kuralları, işbölümü, intihar ve din konusundaki yazılarının ayrıntılı bir incelenmesi yapılmaktadır. İkinci bölümün konusunu ise benzer şekilde Weber’in sosyolojinin nesnesi, toplumsal eylem, otorite ve hâkimiyet biçimlerinin incelenebilmesi için geliştirdiği yöntemsel ilkeler ve kavramsal araçlar, modern kapitalizm ile Protestan değerleri arasındaki ilişki, sınıf, statü ve parti ve bir bilim ve meslek olarak sosyoloji hakkındaki yazılarının incelenmesi takip etmektedir. Üçüncü bölümde Pareto’nun toplumsal davranış çözümlemesi ve bunun seçkinlerin devir-daimi ile olan bağlantısını ele alınmaktadır. Dersin son bölümü, üç dönem boyunca ele alınan hususlar ve konular dahilinde klasik kuramların sosyolojik düşüncenin ilerletilmesi açısından taşıdıkları öneme ilişkin genel bir eleştirel değerlendirme yapılmasını içermektedir.
Dersin Amaçları: Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenci, çalışmaları incelenmiş olan düşünürlerden her birinin yaklaşım ve çözümlemelerinin temel kurgusunu kendi içinde ve diğer düşünürlerinki ile karşılaştırmalı olarak anlar ve ifade eder; sosyolojinin inceleme nesnesinin belirlenmesi ve her bir belirleme tarzına dayalı olarak önerilen inceleme yöntemi, yapı-özne-eylem ilişkisi ve bilimsel bilginin niteliği ve değerlerin belirlenmesi konusunda rehberlik edip edemeyeceğine dair temel ihtilafların neler olduklarını anlar ve ifade eder, her bir yaklaşımın içinde yaşanılan dönemin ve sorunlarının anlaşılması ve açıklanması bakımından taşıdıkları olumlu ve olumsuz yanları, sosyolojinin ilerletilmesi bakımından taşıdıkları önemi anlar ve verili bir sorun etrafında tartışır ve gösterir.
Öğretim Yöntemi: Anlatım ve tartışma
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı sınav (iki ara sınav (% 50) ve bir final (% 50))
Önerilen Kaynaklar:
Aron, Raymond. (1989) Sosyolojik Düşüncenin Evreleri, (çev. K. Alemdar), Ankara: Bilgi Yayınevi.
Durkheim, E. (1986) Sosyolojik Metodun Kuralları, (çev. E. Aytekin), İstanbul: Sosyal Yayınları.
_____ (2002) İntihar, (çev. Ö. Ozankaya), İstanbul: Cem Yayınevi.
Giddens, Anthony. (1971) Capitalism and modern social theory. An analysis of the writings of Marx, Durkheim and Max Weber, Cambridge University Press.
Kösemihal, N. Ş. (1971) Durkheim Sosyolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Morrison, Ken. (1995) Marx, Durkheim, Weber. The Formations of Modern Social Thought, Londra, California ve Yeni Delhi: Sage Publications.
Ritzer, George. (1996). Classical Sociological Theory, 2nd ed. The McGraw-Hill Companies, Inc.
Weber, Max. (1996) Sosyoloji Yazıları, (der. H:H. Gerth ve C. W. Mills, çev. T. Parla) İstanbul: İletişim Yayınları.
_____ (1997) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, (çev. Z. Aruoba). İstanbul: Hil Yayınları.
_____ (1995) Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı, (çev. Ö. Ozankaya). Ankara: İmge Kitabevi.
Ders notları