Dersin Kodu ve Adı: SOS 318-Kırsal Toplumsal Yapılar

Dersin Türü: Seçmeli
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Yılı ve Dönemi: Üçüncü yıl, Bahar
Dersin Süresi: Bir yarıyıl, haftada toplam 3 saat + alan inceleme gezisi
Dersin Önkoşulu: Yok
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Kredisi: 3 0 3
ECTS Kredisi: 5
Dersin Sorumlusu: Dr. Abdulkerim Sönmez
Dersin İçeriği: Ders dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm ilkellikten köylülüğe geçiş sürecinin incelenmesine hasredilmektedir. İkinci bölümün konusunu köylülüğün kendi içinde ve daha geniş toplumsal işbölümü içinde iktisadi, toplumsal ve kültürel örgütlenmesi oluşturmaktadır. Üçüncü bölüm, modernlik yolunda köylülüğün kendisini dönüştürmeye zorlanmasının yol ve biçimleri ile bunların çağdaş dünyada ekonomi ve toplum açısından doğurduğu sonuçların incelenmesine odaklanmaktadır. Bu üç kısımda tartışılan konu ve hususları dikkate alarak, son bölümün konusunu modern Türkiye’de kırsal yapılar ve köylülüğün yeniden inşa ve örgütlenmesi ile ilgili hususlar ve sorunlar oluşturmaktadır.
Dersin Amaçları: Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler bir toplumsal işbölümü biçimi olarak kırsal yapıların ve köylülüğün ortaya çıkışını, kırsal nüfusların ve köylülüğün ekonomi kültür ve siyaset ile eklemleşme biçimlerini, kapitalist gelişme ve modernleşme karşısında köylülüğün değişme ve dönüşme biçimlerini ve özel olarak Türkiye’de köylülüğün ve tarımsal yapıların karşılaştıkları sorunları ve bunların ülkenin genel toplumsal değişme ve dönüşümü açısından taşıdığı önemi anlar, tartışır ve açıklar; toplumsal politikalar, siyaset, toplumsal ve kültürel söylem ve uygulamalarda kırsal hayat, köy ve köylülüğe karşı geliştirilen önyargılar hakkındaki farkındalık düzeyini artırır ve öz-değerlendirme yapma becerilerini geliştirir.
Öğretim Yöntemi: Anlatım ve tartışma
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı sınav (iki ara sınav (% 50) ve bir final (% 50).
Önerilen Kaynaklar:
Akşit, Bahattin. (1985) Köy, Kasaba ve Kentlerde Toplumsal Değişme, Ankara: Turhan Kitabevi.
İnalcık, Halil. (1993) ‘Köy, Köylü ve İmparatorluk’ Osmanlı İmparatorluğu. Toplum ve Ekonomi Üzerinde Arşiv Çalışmaları, İncelemeler içinde, (der. H. İnalcık), İstanbul: Eren Yayıncılık.
İslamoğlu-İnan, Huricihan. (1991) Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Köylü, İstanbul: İletişim
Yayınları.
Karpat, Kemal H. (2003/1976) Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm. Kırsal Göç, Gecekondu ve Kentleşme,        (çev. Abdulkerim Sönmez), Ankara: İmge Kitabevi.
Lindner, Rudi Paul. (2000/1983) Ortaçağ Anadolu’sunda Göçebeler ve Osmanlılar, (çev. Müfit         Günay), Ankara: İmge  Kitabevi.
Pamuk, Şevket ve Toprak, Zafer (der.) (1988) Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923-2000), Ankara: Yurt
Yayınları ve Türk Sosyal Bilimler Derneği.
Sönmez, Abdulkerim (2000) “Aile Dayanışması ve Kırsal Ekonomi: Orta Karadeniz Bölgesinde   Fındık Üretimiyle Baylantılı Aile Dayanışması Üzerine Niteliksel Bir İnceleme” Hacettepe   Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 17 (1): 61-80.

Wolf, Eric R. (2000/1966). Köylüler, (çev. Abdulkerim Sönmez), Ankara: İmge Kitabevi.